Wat met roken en vlees kan, kan ook met coke
Vorig jaar op 3 oktober werd een aan coke verslaafde man, die onder meer de onschuldige 17-jarige stagiaire Mohamed Bouchikhi doodschoot in een Amsterdams buurthuis, volgens het NOS-journaal ‘In zijn cel gearresteerd’. Ik dacht direct aan een nieuw gezegde: in je cel gearresteerd worden. Het leek mij een goede metafoor voor de uit de hand gelopen war on drugs.
Enkele publicisten lieten zich destijds denigrerend uit over een opmerking van minister Grapperhaus toen deze zich afvroeg of de cocaïne gebruiker zich niet ook moest realiseren hoeveel ellende hij aanricht met dat gesnuif. ‘Stop met snuiven!’ luidde de oplossing van de minister op een internationale drugsconferentie. ‘Veel machtelozer – en lachwekkender – krijg je ze niet snel,’ stelde een columnist en afgelopen vrijdag concludeerde een andere columnist van een grote krant: “’Cokeschaamte’ – er is alle reden toe, maar ik zie het niet ’trending’ worden.”
Ik begrijp deze conclusie niet goed. Immers, wat met roken, vliegen en vlees kan, kan toch ook met coke? Er is namelijk NIETS stoer of goed aan het gebruik van coke. Net als het burkaverbod lijkt het thema cocaïne hier te zijn gekaapt door rechts met als gevolg dat links daarop spastisch reageert en misschien gaat daarachter ook wel een typisch post-jaren ‘50 overtuiging schuil dat we niet te veel van het individu mogen en kunnen verlangen.
Toch had Grapperhaus een punt. Zijn opmerking is in ieder geval de moeite van het verderdenken waard. Dat vond ook korpschef Erik Akerboom van de Nationale Politie. Volgens hem moeten ook drugsgebruikers een belangrijke rol gaan spelen bij de aanpak van criminaliteit. ‘Je ziet nu veel twintigers en dertigers die doordeweeks erg gezond leven met yoga, smoothies en fitness. Maar in het weekend nemen ze cocaïne en pillen. Op deze manier wordt drugsgebruik genormaliseerd. Van dat imago moeten we af.’ Drugsgebruikers hebben volgens de korpschef niet in de gaten dat ze een systeem in stand houden dat wordt gekenmerkt door het gebruik van extreem geweld. En laat het ons onverschillig als er vrouwen mishandeld worden of verkeerslachtoffers vallen door dit goedje, om maar eens wat te noemen?
De vraag creëert het aanbod. Voor het begrijpen van deze zogenaamde wet van Say hoef je geen econoom te zijn. Zelfs de arme moeders uit Colombia waren zich er terdege van bewust dat het noodlot van hun zoon te maken heeft met de grote vraag naar cocaïne in de VS, een land dat door veel Columbianen om die reden gehaat wordt als de pest. Dat de consumptie ervan tot meer criminaliteit leidt, kan men aflezen uit de statistieken. Pablo Escobar, die op zijn ‘hoogtepunt’ 420 miljoen dollar per week verdiende, gaf naar verluidt 30.000 dollar per jaar uit aan de inkoop van elastiekjes voor het bundelen van stapels geld. Het overgrote deel van de rest van zijn inkomsten werd besteed aan afpersing, wapens, omkoping, huurmoordenaars, autobommen, witwasadvocaten, nepfirma’s en wat dies meer zij. Ook de serie Breaking Bad laat goed zien hoe drugsgebruik zijn weerslag heeft op onschuldige, vaak nietsvermoedende mensen in uiteenlopende sociale verbanden en netwerken binnen de maatschappij. Complete levens van gezinsleden, vrienden, familie, collega’s worden erdoor ontwricht en soms bewust opgeofferd. Wie liever vertrouwt op de keiharde realiteit kan afgaan op de statistieken van het Openbaar Ministerie (vooral macro-niveau), of op informatie van het Trimbos Instituut (vooral micro-niveau).
Gezien deze feiten mag je best stellen dat er een ethisch zwarte rand aan het snuiven van cocaïne zit. ‘Het is niet deftig meer om alcoholist te zijn,’ zei Gerard Reve ooit in zijn ‘Brieven aan mijn lijfarts’. Hopelijk gaat dat ook gelden voor harddrugsgebruik van crystal methamfetamine en cocaïne.
© Paul ter Heyne, Bussum 30.08.2019
[Top]