Publieke omroep… Wie precies moeten wij er bij betrekken?

Posted on 3 december 2016

Als u een bestuurder of politicus hoort zeggen ‘we gaan daaraan werken’, dan is de kans groot dat u met iemand te maken heeft die achter de feiten aanloopt, doormoddert, geen visie heeft en geen leiderschap toont. Zo’n iemand is Shula Rijxman, de voorzitter van de Raad van Bestuur van de Publieke Omroep die naar aanleiding van de uitverkiezing van Trump zich in de Volkskrant boog over de vraag: hoe konden de opiniepeilers en de media er zo naast zitten? Haar oproep: wij willen u meer bij de omroep betrekken. Wat haar precies voor ogen stond werd later in de DWDD al snel duidelijk: het fantasieloze mantra dat de publieke omroep al jaren teistert, dat wil zeggen, méér ‘gewone mensen’ aan het woord en méér amusement. ‘Als wij een brede omroep willen zijn en moeten zijn, om die verbinding tot stand te brengen, dan is amusement natuurlijk ook voor mij een belangrijke middel, en dat is wel iets waarover ik mij enorm veel zorgen maak, want amusement wordt natuurlijk gemarginaliseerd in de komende periode.’
Het is stuitend om te zien hoe de baas van de publieke omroep kennelijk stekeblind is voor een ontwikkeling die al jaren speelt: de tv is een zinkend schip dat verticaal bedreigd wordt door jongeren die zich er massaal vanaf keren als gevolg van nieuwe techniek en media en horizontaal door steeds grotere groepen uit de boven- en middenklasse die de ordinaire, schreeuwerige programma’s op exotische eilanden en de ongestructureerde, hysterische meningen van ‘gewone mensen’ in standpunt.nl-achtige programma’s meer dan zat zijn.
Laat mevrouw Rijxman één argument geven waarom de mening van ‘de gewone man’ interessant zou zijn, als we ook deskundigen hebben die zich in bepaalde onderwerpen hebben geschoold en verdiept. Maar om te weten wat er bij hem leeft dan? Nee, ook dat niet, want we weten allang en uitentreuren wat er bij hen leeft. Minder belasting, minder intellectuelen, minder Marokkanen, meer sport, ‘er wordt niet naar ons geluisterd’, handen af van Diana…
Het is juist dat maatschappelijk afvalputje, waar de tv zo langzamerhand tot verworden is, dat het populisme een boost heeft gegeven. Vergelijk het met de belangrijke rol die de tv-zender FOX in de VS heeft gespeeld. Te veel ‘gewoon volk’ met al of niet tattoos en piercings bevestigt elke dag weer populaire gedragingen en opinies. Dat die opinies het met de waarheid op een akkoordje gooien, doet niet ter zake want de deskundigen zijn toch allang niet meer te vertrouwen.
Als de publieke omroep er voor iedereen moet zijn, dan zou ik eerder tegen Rijxman willen zeggen, probeer juist de elite er weer bij te betrekken. Kijk naar het Verenigd Koninkrijk of naar Duitsland. Bijna elke avond kan men op de Duitse publieke omroep gestructureerde debatten zien al of niet onder leiding van deskundigen/filosofen. Vaak is de uitdrukkingsvaardigheid van deelnemers indrukwekkend en dat komt omdat deze cultuur al decennia lang bestaat. Het is een illusie om te denken dat het ‘gewone volk’ naar deze debatten kijkt, maar de middengroepen doen dat wel en de verheffing voltrekt zich langs deze lijn omlaag. Er is geen andere weg. Dus Ma Flodder als voorbeeld is heilloos.
Om dit te bewerkstelligen zou Rijxman juist de leiding moeten nemen, in plaats van weifelende slappe uitnodiging naar de achterban, zo kenmerkend voor iemand die het zelf ook niet weet en toch graag op het pluche wil blijven zitten. ‘De oproep is ook niet een oproep waarin ik zeg, hoe het moet, ik stel ook heel veel vragen, vertel het maar!’ Mijn conclusie is dat het tijd wordt dat Staatssecretaris Sander Dekker een gekwalificeerd leidersfiguur op die post zet, naar het kaliber van Prof. Mr. Erik Jurgens, die de problemen analyseert en aanpakt.

[Top]