Jonathan Haidt in Nederland
Het zal de meesten van ons niet zijn ontgaan dat de onvolprezen Jonathan Haidt in den lande is geweest. De sociaal psycholoog was te gast bij de talkshow van Eva Jinek en hield op 16 april een presentatie in TivoliVredenburg. Haidt die inmiddels veel invloed heeft verworven, sprak over een belangrijk onderwerp, namelijk over de ontwrichtende werking van mobieltjes en apps op onze mentale gezondheid, vooral onder de Gen Z generatie en dan met name bij meisjes. Het leek wel alsof hij het boek ‘Genoeg van Reclame’ had gelezen, want het viel mij op dat Haidt in zijn optreden steeds meer nadruk legt op het feit dat we hier met een Collective Action Problem te maken hebben dat kan worden opgelost.
Een collectief actieprobleem verwijst naar de uitdaging die zich voordoet wanneer een groep individuen moet samenwerken om een gemeenschappelijk doel te bereiken, maar elk individu een prikkel heeft om mee te liften of niet bij te dragen, wat leidt tot potentiële inefficiëntie bij het bereiken van het gewenste resultaat. De oplossing is samenwerking onder aanvoering en controle van een gekozen autoriteit. Dit is precies wat aan het einde van het boek ‘Genoeg van Reclame’ in het hoofdstuk ‘Prisoner’s Dilemma’ behandeld wordt. Toch hoor ik hem met geen woord over de grote motor achter dit probleem en dat is namelijk reclame als verdienmodel van de sociale media. Als die verdwijnt, doordat er betaald moet worden voor die media, of doordat er geen persoonlijke informatie meer verzameld mag worden of doorverkocht aan marketingbureaus, dan is het probleem eveneens uit de wereld.